Thymus capitatus, Θύμος ο κεφαλωτός

Ανήκει στην οικογένεια  Lamiaceae

                         

                               Είναι ένας πολυετές θάμνος,  φρύγανο, πού φύεται συνήθως σε βραχώδες  ασβεστολιθικές, άγονες περιοχές, της Αττικής και νησιών.

                            

Είναι αρκετά πολύκλαδος ,με ξυλώδεις βλαστούς. το ύψος του οποίου μπορεί να φθάσει και τά πενήντα εκατοστά.

Τα φύλλα του πολύ μικρά γραμμικά, και σε περίπτωση ξηρασίας μπορούν να πέσουν αρκετά εύκολα.

Τά άνθη του την άνοιξη εμφανίζονται σαν κεφάλια με σχήμα περίπου κώνου  στην κορυφή κάθε βλαστού, που αποτελείται από πολλά άνθη μαζί.

 Το πάνω μέρος του ροδινοπορφυρού άνθους έχει δύο χείλη, και εμφανίζονται με προεξοχή οι στήμονες του. Στην Αττική ανθίζει περίπου Μάιο έως και Ιούνιο και η ονομασία του συνήθως  είναι Thymus Atticus.

                      Το θυμάρι είναι ένα κατεξοχή  μελισσοκομικό φυτό, που από αυτό  παράγεται το καλύτερο μέλι.

Από την αρχαιότητα το θυμάρι ήταν και εξαιρετικό φαρμακευτικό φυτό ,και ο Διοσκουρίδης  το αναφέρει ως φάρμακο. Η ονομασία του θάμνου προέρχεται από την αρχαία Ελληνική λέξη θύω που σημαίνει θυσιάζω.

                           Την άνοιξη οι φρυγανότοποι και οι πλαγιές ντύνονται με τα πιο ωραία χρώματα και τα αιθέρια έλαια από τα φρύγανα σκορπούν στον αέρα τις πιο ωραίες μυρουδιές από άκρη σε άκρη. Και το θυμάρι στην πρώτη γραμμή.  Διάφορα έντομα ,μέλισσες και πεταλούδες είναι ένα πολύβουο όμορφο σύνολο.

                         Από τον θάμνο,  φύλλα και άνθη όταν αποξηρανθούν, και αναμειχθούν και με άλλα αρωματικά φυτά μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξαιρετικό καρύκευμα για πλήθος από φαγητά και ψητά.

Στην ανατολική Αττική περιοχή Πόρτο Ράφτη το  θυμάρι το βρίσκουμε σε πληθώρα στον λόφο Περατή ,σε περιοχές  Κουβαρά και σε πιο χαμηλούς λόφους της περιοχής.

                            Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετά είδη θυμαριών περίπου είκοσι τρία. Ένα  είδος επίσης θυμαριού συναντάμε σε ορεινές περιοχές της Χαλκιδικής, μικρός θάμνος σε ύψος , και έρπον, εξαιρετικά αρωματικό  που η ονομασία του αναζητάτε.  Το αρωματικό αυτό θυμάρι ανθίζει τον Νοέμβρη.

                     Επίσης διαφορετικό είδος βρέθηκε στην Ηπειρο στα Ορη Σουλίου με μεγαλύτερο ύψος,και άνθος από αυτό στην Αττική και λιγότερους στήμονες, που ανθίζει περί τον αύγουστο.

Scrophularia heterophylla, Σκροφουλάρια η ετερόφυλλη

Ανήκει στην οικογένεια Scrophulariaceae

                        Ένας ακόμη μικρός αλλά σημαντικός θάμνος κοσμεί τά  βραχώδη απότομα πρανή του λόφου Περατή,  της ανατολικής Αττικής  περιοχής Πόρτο Ράφτη.

                         Ο  θάμνος αυτός ριζώνει στις σχισμές των βράχων, και αποτελείται από αρκετούς πράσινους και ανθεκτικούς βλαστούς, οι οποίοι αναπτύσσονται από Φεβρουάριο μήνα, έως αρχές της άνοιξης. 

                Την περίοδο αυτή  ο θάμνος αρχίζει και ανθίζει με τα μικρά  βυσινή  άνθη,  τα  οποία είναι σχεδόν σφαιρικά,  που εμφανίζονται πρώτα αυτά σε μεγάλο μήκος του βλαστού.

  Τό άνω μέρους του σφαιρικού άνθους είναι λευκό ενώ τα πέταλα είναι μικροσκοπικά.

 Τα φύλλα προς τη βάση αρκετά πράσινα, και σαρκώδη, οδοντωτά και με βαθιές σχισμές. 

                              Ο  βλαστοί του θάμνου  μετά την άνθηση και τη καρποφορία, σιγά σιγά  ξηραίνονται  και όλος ο θάμνος συρρικνώνεται προς τη βάση του, για να αντεπεξέλθει τις αντίξοες καιρικές συνθήκες με τις λιγώτερες απώλειες.

Limoniastrum monopetalum, Λειμωνίαστρο

Ανήκει στην οικογένεια  plumbaginaceae

                  Είναι ένας ανθεκτικός, πολύκλαδος και αειθαλής θάμνος  το ύψος του οποίου φθάνει το ενάμιση  μέτρο.

                  Φυτρώνει παραπλεύρως της θάλασσας, σε πετρώδεις ή αμμουδερές  παραλίες, και οι ρίζες του συχνά συναντούν το θαλασσινό νερό. 

Αποτελείται από πολλούς παλιούς ξυλώδεις βλαστούς και νέους τρυφερούς στην καλοκαιρινή περίοδο. 

                    Τα φύλλα του είναι  μυτερά στην άκρη και πεπλατυσμένα στη μέση με αρκετές γραμμώσεις.  Εξωτερικά υπάρχει ένας υμένας που προφυλάσσει  την αφύγρανση από υψηλές θερμοκρασίες, και εσωτερικά είναι πολύ σαρκώδη. Ο θάμνος  το περισσότερο χρονικό διάστημα  βρίσκεται σε ένα είδος νάρκης ,ενώ προς το τέλος της άνοιξης εντυπωσιακά βγαίνουν από το θάμνο νέοι πολύκλαδοι βλαστοί  με κοκκινωπό χρώμα στις άκρες.

              Και σε λίγο χρονικό διάστημα από αυτούς  ανθίζουν τα ροδαλά άνθη του λειμονίαστρου, αρκετά ανα μήκος του βλαστού, με ένα ωραίο σύνολο δίπλα στη θάλασσα.

                   Ο θάμνος αυτός  στην ανατολική Αττική είναι αρκετά σπάνιος, και υπό εξαφάνιση. Στο Πόρτο Ράφτη τον βρίσκουμε στην παραλία του Αγίου Σπυρίδωνα και σε δυσπρόσιτο σημείο στο ακρωτήρι. χαμολιάς.

Συνήθως υπάρχει στη νότια Ελλάδα και σε αρκετά νησιά του αιγαίου.

Salvia pomifera L., Σάλβια η μηλοφόρος, μηλοσφακιά

Ανήκει στην οικογένεια  Lamiaceae

                            Είναι ένας αειθαλής θάμνος φρύγανο, το ύψος του οποίου μπορεί να φθάσει και το 1,30 μέτρα. Φύεται συνήθως σε βραχώδες  ασβεστολιθικές , άγονες περιοχές, της Αττικής και νησιών.

                             Ο Θάμνος αυτός αποτελείται από πάρα πολλούς  εύκαμπτους και ανθεκτικούς  βλαστούς, τα φύλλα των οποίων βρίσκονται στη βάση.

                               Το χρώμα του θάμνου είναι ανοικτό γκρί.

Τα φύλλα είναι μεγάλα επιμήκη και ολίγο κυματοειδή στις άκρες.

                                Την άνοιξη το φυτό αυτό εμφανίζεται ανθισμένο με πολύ εντυπωσιακά άνθη. Τά άνθη και οι κάλυκες των είναι συγκεντρωμένα στις άκρες των βλαστών, και ακόμη μετά την απάνθισή των, οι κάλυκες παίρνουν  ένα πολύ όμορφο κοκκινωπό χρώμα που εντυπωσιάζει.

 Η άνθηση αρχίζει από μέσα Απριλίου έως και τον Μάιο.

Το φυτό αυτό το βρίσκουμε στην ανατολική Αττική περιοχή Πόρτο Ράφτη σε λόφους που έχουν επαφή με τη θάλασσα, όπως ο λόφος Περατή.

Σε άλλες τοποθεσίες ονομάζεται και πικρή φασκομηλιά,και κρητικό φασκόμηλο.

Είναι ένα κατεξοχήν φαρμακευτικό φυτό, χρησιμοποιείται για την κατασκευή  καλλυντικών, ακόμη και στη μαγειρική.

Στη περίοδο της άνθισης είναι επίσης αρκετά μελισσοτροφικό φυτό.

              Παλαιότερα στη πρακτική ιατρική ήταν χρήσιμο για τον πυρετό ως αφέψημα, επίσης χρησιμοποιούνταν ως αντιμυκητιακό, και αντιβιοτικό.

Από το φυτό αυτό παρασκευάζονται αιθέρια έλαια, και είναι γνωστό για την αντιοξειδωτική δράση του.

Επίσης  η χρήση του πρέπει να γίνεται πάντα με μέτρο. 

Οι φωτογραφίες είναι απο την ανατολική  Αττική περιοχή Πόρτο Ράφτη.

Salvia Fruticosa , Σάλβια η τρίλοβη, Αλισφακιά

Ανήκει στην οικογένεια  Lamiaceae

                               Είναι ένας χαμηλός θάμνος φρύγανο  το ύψος του οποίου μπορεί να φθάσει τα εξήντα εκατοστά. Οι βλαστοί του είναι καλυμμένοι με αρκετό χνούδι, και τα φύλλα του χρώματος ανοικτό γκρί φθάνουν σχεδόν έως τη κορυφή που συνήθως την άνοιξη βαίνουν τα ρόδινα χαρακτηριστικά άνθη της Σάλβιας.

                      Το χαρακτηριστικό στη σάλβια την τρίλοβη είναι ότι ανα μίσχο εμφανίζονται τρία φύλλα ένα μεγαλύτερο και δύο αντίθετα μικρότερα.

                              Η αλισφακιά υπάρχει και στη ανατολική Αττική περιοχή Πόρτο Ράφτη σε χαμηλούς πετρώδης λόφους, σε περιοχές του λόφου Μπαθίστα, και Περατή.  Υπάρχει επίσης στα νησιά και Κρήτη.

 Η άνθησή της αρχίζει από τέλη Μαρτίου έως αρχές Μαίου, και αυτή τη περίοδο προσελκύει αρκετά έντομα και μέλισσες.

                           Είναι πάρα πολύ αρωματικό φυτό και φαρμακευτικό, γνωστό από την αρχαιότητα στους αρχαίους Ελληνες.  Το αφέψημά του  βοηθάει πολύ στη μνήμη, αλλά και στο κρυολόγημα.  Επίσης αρκετά απολυμαντικό για τις παθήσεις του στόματος.

Σε ορεινά χωριά στη Σάμο τό  αφέψημα της αλισφακιάς  το χρησιμοποιούσαν σαν θερμαντικό τη χειμερινή περίοδο, όταν αναμειγνύονταν με αρκετές δόσεις τσίπουρο, το λεγόμενο βραστάρι.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης στην μαγειρική, ως καρύκευμα, αλλά και ως αρωματικό για το ξύδι.

Η αλισφακιά είναι ένας  θάμνος που χρησιμοποιείται για την παρασκευή αιθέριων ελαίων.

Οι φωτογραφίες είναι απο ανατολική Αττική Πόρτο Ράφτη.

Salvia argentea, Σάλβια η αργυρή

Ανήκει στην οικογένεια  Lamiaceae

                   Ένα πολύ εντυπωσιακό φυτό ,αλλά και σπάνιο είδος στη περιοχή του Πόρτο Ράφτη ανατολικής Αττικής. Βρέθηκε σε χαμηλό υψόμετρο του λόφου Μπαθίστα, σε χέρσα  και ακαλλιέργητα εδάφη.

Το φυτό αυτό είναι διετές, στον πρώτο χρόνο αναπτύσσεται και τον δεύτερο ανθοφορεί.

                  Το ύψος του θάμνου φθάνει τα πενήντα εκατοστά, και αποτελείται από τα  μεγάλα και πλατιά χνουδωτά φύλλα στη βάση, τα οποία είναι  ολίγο οδοντωτά και κυματιστά στις άκρες, και τον πράσινο ανθεκτικό τριχωτό βλαστό που φέρει μερικές διακλαδώσεις προς την κορυφή.

        Τά άνθη του κατά τον δεύτερο χρόνο , μήνα Μάιο συνήθως, βγαίνουν ανα κόμβο  στους βλαστούς , σε κυκλικό σχήμα ,είναι λευκά και έχουν ρόδινα τριχίδια σε κάθε χείλος, και παρουσιάζουν ένα εντυπωσιακό και όμορφο σύνολο.

Οι φωτογραφίες είναι απο ανατολική Αττική περιοχή Πόρτο Ράφτη.