Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2012

Cistus Creticus ή incanus




Ανήκει στην οικογένεια   Cistaceae

 Συνήθως ονομάζεται Λαδανιά.
Υπάρχει σε όλη την Ελλάδα αλλά κυρίως ευδοκιμεί στη νότια χώρα και ιδιαίτερα στη νησιωτική και Κρήτη.



                          Φύεται σε πετρώδεις πλαγιές , φρυγανότοπους, ή στις παρειφές του δάσους, και σε εδάφη με ασβεστολιθικό υπόβαθρο.


Είναι ένας αειθαλής θάμνος  φρύγανο,  και πολύκλαδος. Τό ύψος του φθάνει έως  100 εκατοστά, αλλά στο είδος cistus mοnspeliensis φθάνει έως 1,50 μέτρο.
Ανθίζει απο Απρίλιο έως Ιούνιο με χαρακτηριστικά όμορφα εφήμερα άνθη, πού στολίζουν για αρκετό χρονικό διάστημα της πλαγιές των νησιών μας.




Στην Ελλάδα υπάρχουν κυρίως τέσσερα  είδη.
Ο Cistus, Creticus  ή  incanus, Κίστους ο Κρητικός,  ο οποίος  έχει άνθη ρόδινα με διάμετρο έως 6 εκατοστά και βγαίνουν ανα βλαστό ένα .Κάθε άνθος έχει πέντε πέταλα, και πέντε σέπαλα , Οι στήμονες του είναι πολυπληθής κίτρινοι με πλούσια γύρη.





                 Τα φύλλα του είναι γκρί πράσινα, τά οποία φύονται στον βλαστό εναλλάξ αντίθετα και στις άκρες είναι πριονωτά και κυματιστά


Οι τρυφεροί βλαστοί του και τα φύλλα έχουν μικρά λευκά και κολλώδη τριχίδια, και έντονη ευχάριστη μυρουδιά της λαδανιάς.

                            Ο Cistus Parviflorus, Κίστους ο μικρανθής , ο οποίος ανθίζει με ρόδινα  άνθη  διαμέτρου έως 3 εκατοστα και εμφανίζονται  στην κορυφή με διακλάδωση ανα βλαστό έως 6  άνθη, τα άνθη του γενικώς έχουν την ίδια διάταξη με τον cistus creticus, στα πέταλα, σέπαλα και στήμονες.Τα φύλλα του έχουν ένα ασημοπράσινο χρώμα.







                           O Cistus Salvifolius, Κίστους ο φασκομηλόφυλλος, τα άνθη του οποίου είναι λευκά με διάμετρο 5 εκαταστά, και Cistus  monspeliensis του οποίου τα άνθη είναι λευκά με διάμετρο 3 εκατοστά. Και τα δύο είδη έχουν κίτρινες στήμονες.







                          Ο Cistus monspeliensis βρέθηκε σε περιοχή της ανατολικής Αττικής, Πόρτο ράφτη σε περιορισμένη έκταση, που γειτνιάζει με τη θάλασσα, το χαρακτηριστικό του είναι ότι τα φύλλα  του παίρνουν  ένα σχήμα στενόμακρο, και ο θάμνος είναι ψηλότερος από τα άλλα είδη λαδανιάς.








                                 Τα φύλλα του  Cistus Greticus  εκκρίνουν μία ουσία απο τα λεπτά τριχίδια, που λέγεται κομμεορητίνη ή αλάδανος, η οποία χρησιμοποιείται, για φαρμακευτικούς σκοπούς, και για την παραγωγή αιθέραιων έλαιων. Η συλλογή της ουσίας αλάδανου ήταν κύρια ασχολία κατοίκων περιοχής Ρεθύμνου Κρήτης.

                                Η Λαδανιά επίσης είναι κατεξοχή μελισσοτροφικό φυτό,απο τα άνθη της συλλέγουν οι μέλισσες τη πορτοκαλή γύρη, πλούσιο νέκταρ και τη πρόπολη, επίσης τα φύλλα της λαδανιάς  είναι πλούσια σε πολυφαινόλες.  Ερευνες μέχρι τώρα έδειξαν οτι η λαδανιά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες .

                                     Στη ρίζα της  συνήθως κατά τον μήνα  Μάιο φυτρώνει σαν παράσιτο και ο όμορφος  Cytinus raber hypocistis subsp, clusii ένα όμορφο μικρό φυτό κόκκινο με άσπρο διαφανές χυμό. Το καταπληκτικό είναι ,από παρατήρηση, ότι φυτρώνει μόνο στις λαδανιές. Βρέθηκε σε περιοχές της ανατολικής Αττικής και της νήσου Σάμου.



                                           Χαρακτηριστικό επίσης του θάμνου είναι αν και καίγεται εύκολα, λόγω του ξυλώδης θάμνου, μετά δε τη φωτιά νέοι βλαστοί φύονται, και καλύπτουν τίς ιδιες εκτάσεις. Επίσης δεν φαίνεται είναι και πολύ συμπηθητικό στα αιγοπρόβατα.  
 Εφανίζεται ανθεκτικό στις χαμηλές και υψηλές θερμοκρασίες.  Για επιβίωση τα φύλλα της λαδανιάς μπορεί να είναι μεγαλύτερα τον χειμώνα και μικρότερα γυριστά στις ξηρές περιόδους.

                                        Οι φωτογραφίες λήφθηκαν  κυρίως από περιοχές της ανατολικής Αττικής , από την Ηπειρο, τη Βοιωτία,και Χαλκιδική.

Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2012

Onosma frutescens, Ονοσμα το θαμνώδης




Ανήκει στην οικογένεια Boraginaceae

                   Είναι ένα μικρός χνουδωτός θάμνος, πολυετές  φυτό, που συνηθίζει να φωλιάζει σε βραχώδης τοποθεσίες, και φρυγανότοπους.






      Οι βλαστοί του έχουν χρώμα κοκκινωπό, οι οποίοι καλύπτονται με λευκό τρίχωμα.



                           Τα φύλλα  χρώματος ανοικτό πράσινο , λογχοειδή ,και αυτά με πολλά εξωτερικά  μικρά τριχίδια.  Την άνοιξη το φυτό αλλάζει όψη. Στην ανατολική Αττική τον Απρίλιο από τους  νέους βλαστούς που έχουν βγεί, ξεφυτρώνουν κιτρινοκόκκινα λουλούδια, κυλινδρικά,έως 2 εκ., εξαιρετικής ομορφιάς στολίζοντας τους βράχους 






                           Η άνθησή του κρατάει περίπου έως τα μέσα  Μάη, οπότε σιγά σιγά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού το φυτό μαζεύεται στη βάση του με τα πολύ σκληρά και χνουδωτά φύλλα για να περάση τις αντίξοες καιρικές συνθήκες με τις υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται.







Σε διάφορες τοποθεσίες ονομάζεται επίσης και ξυλόθρουμπα.
                     Ένα επίσης παρόμοιο φυτό είναι το Onosma graecum, το οποίο είναι διετές, και αναπτύσσεται σε παρόμοιες τοποθεσίες.
Τα άνθη του είναι κίτρινα και όταν ωριμάζουν γίνονται κόκκινα

Οι φωτογραφίες είναι από περιοχή Πόρτο Ράφτη

Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2012

Noaea mucronata





Ανήκει στην οικογένεια Chenopodiaceae




           
                                Eνας μικρός ακανθωτός θάμνος που φυτρώνει σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες και βραχονησίδες της νότιας Ελλάδας.




                                 Η Φιλότις το δείχνει στα κασονήσια, στην Κάσο και στον Κέρκη της Σάμου.  Στην ανατολική Αττική υπάρχει σε πολύ μικρούς πληθυσμούς και σε περιορισμένη έκταση γής,σε  φρυγανότοπους  περιοχής  Πόρτο Ράφτη, που συνορεύει με  τη θάλασσα.
                                Ολο το χρόνο βρίσκεται σε ημίξερη κατάσταση, σαν να κοιμάται, και τον οκτώβριο ανθίζει , με τα χαρακτηριστικά άνθη της οικογένειας,Chenopodiaceae.


 




                                  Κατά την άνθισή του όλο το φυτό παίρνει μία άλλη όψη .Στην αρχή το περιάνθιο είναι λίγο κόκκινο και μετά πρασινίζει και ο θάμνος  αλλάζει  συνολικά το χρώμα του.





                     Προσομοιάζει με τον Ασπάλαθο, αλλά έχει αρκετές και μεγάλες διαφορές. Το μέγεθος του είναι κατά πολύ μικρότερο, τα δε άνθη του  είναι διαφορετικά.

                     Μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε σπάνιο είδος, που χρήζει προστασίας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πυρκαγιές μπορούν να αφανίσουν τέτοια είδη.

                     Το ύψος του φυτού μπορεί να φθάσει τα 70 εκατοστά με πολλούς πράσινους ανθεκτικούς νέους βλαστούς, ή παλαιούς ξυλώδεις. Σε κάθε βλαστό βγαίνουν εναλλάξ και ανα τακτά διαστήματα  πράσινες ακανθωτές απολήξεις, και στη βάση των μπορεί να βγουν μικρά πολύ μικρά πράσινα και ανθεκτικά φύλλα.




                     Το περισσότερο όμως διάστημα του χρόνου αρκετοί πράσινοι βλαστοί ξηραίνονται και σχεδόν όλο το φυτό εμφανίζεται  ανενεργό, ή σαν να βρίσκεται σε χειμερία νάρκη. Αυτό πιθανόν το χρησιμοποιεί για να αντέξει τις δύσκολες περιόδους του χειμώνα , αλλά και τους καυτούς μήνες του καλοκαιριού, με τις λιγότερες απώλειες.








Ενας φυσικός τρόπος επιβίωσης.

Οι φωτογραφίες είναι από περιοχή Πόρτο ράφτη Αττικής.

Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012

Osyris alba




Ανήκει στην οικογένεια    Santalaceae

                          Είναι ένας μικρός θάμνος φρύγανο , που φύεται ανάμεσα σε άλλους αραιούς θάμνους  σε ηλιόλουστες και άνυδρες  πετρώδης τοποθεσίες και ξέφωτα δασών, απο υψόμετρο κοντά στη θάλασσα  έως και βουνοπλαγιές με υψόμετρο ένα χιλιόμετρο.
Τον βρίσκουμε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.



                        Από παρατήρηση, το χαρακτηριστικό του, είναι ότι φύεται σε παροικίες ανα περιοχές και δεν  τον βρίσκουμε  να καλύπτει μεγάλες εκτάσεις, όπως συμβαίνει για άλλους θάμνους φρύγανα.





                            Το ύψος του ,φτάνει από 50 έως 100 εκατοστά  συνήθως, και αποτελείται από πολλούς εύκαμπτους  λεπτούς πράσινους βλαστούς, και σε κάθε βλαστό βγαίνουν αραιά μικρά, στενά, γραμμικά λογχοειδή, φυλλοβόλα φύλλα.




                           Τη χειμερινή περίοδο αρκετοί τρυφεροί  βλαστοί ξηραίνονται, και ο θάμνος βρίσκεται με μορφή  μισόξερη.

Σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ο μικρός θάμνος είναι  σε μορφή νάρκης , και την άνοιξη Απριλίο έως και Ιούνιο, αρχίζει να ζωντανεύει και παίρνει μια άλλη μορφή.
Νέοι τρυφεροί βλαστοί αναπτύσσονται , και πολλά μικρά ανθίδια ανα κόμβο μαζί, σαν μικροσκοπικά μπουκέτα  χρώματος ασπροκίτρινο, εμφανίζονται, και ο θάμνος ντύνεται με τα καλά του.
Τα λουλούδια του είναι ερμαφρόδιτα,αρσενικά και θηλυκά με διάμετρο 1 έως 2 mm, με τέσσερες στήμονες.

                          Και μαζί με την άνοιξη και άνθηση των υπόλοιπων φρυγάνων, τα έντομα αναλαμβάνουν τη γονιμοποίηση, για τη διατήρηση του είδους.
Σιγά σιγά εμφανίζονται και οι καρποί, μικροί πράσινοι με διάμετρο λιγότερο του ενός εκατοστού, οι οποίοι  αρχές Σεπτεμβρίου ωριμάζουν και γίνονται κόκκινοι. Οι πλαγιές παίρνουν μία άλλη όψη, σαν πινελιές με χρώματα, μαζί με τα άλλα χρώματα του φθινοπώρου.










Οι φωτογραφίες είναι από ανατολική Αττική, λόφοι περιοχής Νέας Λαμψάκου Χαλκίδας,Ορος Λάναρης θεσσαλονίκης και Ορος Χολομώντας Χαλκιδικής.

Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2012

Inula verbascifolia ssp. Methanea, Ραυγόχορτο




Ανήκει στην οικογένεια  Asteraceae


                              Είναι ένα φυτό των βράχων, αναπτύσσεται σε σχισμές ή μικρές εσοχές , συνήθως στα πλέον απρόσιτα σημεία, και μπορούμε να το βρούμε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα





                          Τον Μαίο έως Ιούνιο ανθίζει με τα όμορφα χαρακτηριστικά κίτρινα άνθη της Ινουλας, αφού βγάλει βλαστούς έως 40 εκατοστά.



                           Οι βλαστοί του  είναι λεπτοί, χνουδωτοί και εύκαμτοι,  με αραιό γκρί φύλλωμα, οι οποίοι στη διάρκεια του επόμενου χρόνου ξηραίνονται κρατώντας, τους μικρούς σπόρους στην κορυφή, οι οποίοι με τη σειρά τους θα τους διασπείρει ο αέρας  για να αναπτυχθούν νέα φυτά στους επόμενους χρόνους.






                               Τα φύλλα του έχουν ένα ανοικτό γκρί χρώμα, και είναι πολύ χνουδωτά, όπως είναι φυσικό για να προστατεύονται από την υπερβολική ζέστη και εφύγρανση στους πλέον ζεστούς μήνες του καλοκαιριού.















                               Τα περισσότερα  φύλλα του φυτού αναπτύσσονται στη βάση, έως 5εκ  μήκος και είναι αυτά που προστατεύουν,το ριζικό σύστημα, εκεί στους βράχους που είναι ριζωμένα.




 Δεν κινδυνεύει απο τη  βόσκηση των αιγοπροβάτων, γιατί δεν είναι προσιτό τις περισσότερες φορές.

Σε μερικές περιοχές της βόρειας Ελλάδας θεωρούνταν φαρμακευτικό φυτό.
Οι φωτογραφίες είναι απο το Ορος Βέλια, (Γρίβας),περιοχή  Σιάτιστα, και τα άνθη της Ινουλας απο την ανατολική Αττική.